Muzea, wystawy i miejsca pamięci

Muzea, wystawy i miejsca pamięci
 

Muzeum Sanktuarium Fatimskiego

W 1955 r. biskup José Alves Correia da Silva, ordynariusz diecezji Leiria, w liście zatytułowanym „Muzeum-Biblioteka Sanktuarium Matki Boskiej Różańcowej z Fatimy”, powołał do życia Muzeum Sanktuarium Fatimskiego. Zadaniem muzeum miało być zachowanie „śladów przeszłości, która zaczyna[ła] być odległa”, gromadzenie spuścizny historycznej, artystycznej i etnograficznej dokumentującej zagraniczne peregrynacje figury pielgrzymującej Matki Boskiej Fatimskiej oraz przechowywanie pamiątek związanych z historią objawień i ich bohaterami. Biorąc pod uwagę wymogi dotyczące powstania muzeum, list biskupa mówi o konieczności stworzenia odpowiednich warunkach dla gromadzenia, wystawiania i przechowywania zbiorów.

Muzeum Sanktuarium Fatimskiego, mimo braku własnego budynku, zawsze starało się spełniać wymogi, jakie nowoczesne muzealnictwo stawia przed tego typu instytucjami, takie jak: właściwa inwentaryzacja, badanie i konserwacja zbiorów, a także wystawiennictwo i upowszechnianie zgromadzonej wiedzy. Sanktuarium podejmuje nieustanne wysiłki, aby spełniać te zadania i umożliwiać pielgrzymom zapoznanie się z dokumentalnymi źródłami orędzia fatimskiego oraz produkcjami kulturalnymi inspirowanymi tym orędziem.

Wystawa stała Fatima Światło i Pokój (Fátima Luz e Paz)

Wystawa stała „Fatima Światło i Pokój” („Fátima Luz e Paz”) mieści się w Domu Rekolekcyjnym Matki Boskiej z Góry Karmel, w pomieszczeniach należących do Rektoratu Sanktuarium Fatimskiego. Została otwarta dla zwiedzających w sierpniu 2002 r.

Ekspozycja „Fatima Światło i Pokój” prezentuje zbiory Muzeum Sanktuarium Fatimskiego. Wystawa, której koncepcję muzealniczą opracowała Maria Teresa Gomes Ferreira, a projekt graficzny – Cruz de Carvalho, prowadzi pielgrzymów przez kolejne etapy zwiedzania („Od wojny do pokoju”, „Z ciemności ku światłu”) do sedna orędzia fatimskiego.

Wśród eksponatów wyróżnia się cenna korona figury Matki Boskiej Fatimskiej, w której umieszczono kulę, wystrzeloną do papieża Jana Pawła II podczas zamachu w Rzymie. Zbiory sztuki złotniczej reprezentują także licznie zgromadzone naczynia liturgiczne. Najstarszym eksponatem prezentowanym na wystawie jest pochodząca z hindusko-portugalskiej szkoły rzeźbiarskiej figura Chrystusa z XVII w. W dalszej części ekspozycji zwiedzający oglądają szaty liturgiczne papieży, używane przez nich podczas pielgrzymek do Fatimy, a także stroje ludowe, komunijne, ślubne oraz stroje podarowane przez pielgrzymów pochodzących z różnych środowisk społecznych i zawodowych. Szczególnym wyrazem pobożności wiernych wobec Matki Boskiej jest przekazywana Sanktuarium Fatimskiemu złota biżuteria, często mająca dla ofiarodawców dużą wartość pamiątkową lub emocjonalną. Na wystawie zgromadzono też liczne wota: zdjęcia, świece i inne przedmioty z wosku (np. miniatury łodzi, domów itp.).

Dom-Muzeum w Aljustrel

Dom-Muzeum w miejscowości Aljustrel znajduje się tuż obok domu rodzinnego Łucji (ok. 2 km od Sanktuarium Fatimskiego). Udostępniony do zwiedzania 19 sierpnia 1992 r. Dom-Muzeum w Aljustrel był pierwszym stałym punktem wystawienniczym Sanktuarium. Mieści się on w dawnym domu Marii Rosy, matki chrzestnej widzącej Łucji. Można tam oglądać (podzieloną na cztery działy) ekspozycję, ukazującą życie codzienne portugalskiej wsi w czasach objawień. Koncepcję ekspozycji przygotowali Joaquim Roque Abrantes, Manuel Serafim Pinto i Maria Palmira Carvalho, którzy korzystali ze zbiorów zgromadzonych wcześniej przez Francisco Pereirę de Oliveira.

Dom Franciszka i Hiacynty

Dom, w którym urodzili się błogosławieni Franciszek i Hiacynta, dwoje najmłodszych dzieci rodziny Marto, znajduje się w miejscowości Aljustrel (ok. 200 metrów od domu widzącej Łucji i ok. 2 km od Sanktuarium Fatimskiego). W listopadzie 1996 r. dom rodziny Marto stał się własnością Sanktuarium, które przeprowadziło gruntowną renowację budynku.

Dom Łucji

Dom, w którym urodziła się i mieszkała Łucja de Jezus, najmłodsza z sześciorga dzieci rodziny dos Santos, znajduje się w miejscowości Aljustrel (ok. 2 km od Sanktuarium Fatimskiego). To tu odbyły się pierwsze przesłuchania widzących po objawieniach. W przydomowym ogrodzie rosną jeszcze drzewa figowe, w których cieniu mali pasterze bawili się i chronili przed nachodzącymi ich ciekawskimi lub pielgrzymami.

W 1981 r. siostra Łucja ofiarowała dom Sanktuarium Fatimskiemu, które ostatecznie przejęło go w 1986 r. Uporządkowano teren otaczający budynek, a w 1994 r. przy wejściu do ogrodu powstał Punkt Informacji dla pielgrzymów.